داستان بازی اندروید و آیفون Layton: Curious Village in HD به طور کلی بر اساس ماجراجویی یک باستان شناس مشهور و دستیار جوانش است که سعی دارند خواسته‌های همسر صاحب دهکده را برآورده کنند، اما ماجرا به همین سادگی نیست، بلکه بازی ۹ چپتر در خود جای داده است که در هر کدام از آن‌ها، رفته رفته شاهد اتفاقات جالبی در مسیر شکل‌گیری داستان و اهداف بازی هستیم. یکی از بهترین بخش‌های بازی را باید میان‌پرده‌هایی دانست که همه آن‌ها به صورت انیمیشن‌هایی کارتونی در لا به لای مراحل و چپترها قرار گرفته‌اند تا به زیبایی قادر باشند روایت داستان را برای مخاطب تعریف کنند. اما روایت را که کنار بگذاریم، بخش اصلی بازی پازل‌ها و گفتگو با اعضای این دهکده هستند. بازی عملا گیم‌پلی خاصی ندارد که بخواهیم در مورد آن صحبت کنیم؛ همه چیز به فکر کردن و انتخاب گزینه‌ها یا اعمال درست برای حل پازل‌ها خلاصه می‌شود. بازی بیش از ۱۲۰ پازل و معما را در خود جای داده است که برای یک بازی موبایل که پازل‌هایی درگیر کننده‌تر از آثاری مثل The 100 Floor تحویل می‌دهد، قابل تحسین به شمار می‌رود. نزدیک به ۸۰ تا از این پازل‌ها در مسیر اصلی داستان قرار دارند و دیگر پازل‌ها به صورت مخفی در محیط قرار گرفته‌اند.

برای یافتن پازل‌ها، باید به ترتیب و طبق داستانی که برای‌تان تدارک دیده شده پیش بروید و با شخصیت‌های مختلف صحبت کنید. این ترتیب فقط مربوط به پازل‌های اصلی می‌شود و پیدا کردن پازل‌های فرعی بر عهده خود شما است؛ گشت و گذار در محیط، صحبت با کاراکترها و لمس هر آیتم مشکوکی در محیط، کلید پیدا کردن این پازل‌های مخفی است. هرچند راستش را بخواهید این روند خیلی زود در اوایل بازی برای من تکراری شد. جریان از این قرار است که هر شخصیت یک یا چند پازل در اختیار دارد، اما دلایلی که برای حل پازل‌هایشان وجود دارد برای یک بازی در سال ۲۰۱۸ چندان جالب نیست. مثلا شخصی در یک خیابان با عرض ۶ متر جلوی کاراکترها را می‌گیرد و می‌گوید تا پازل من را حل نکنی اجازه نمی‌دهم عبور کنی. کاراکتری دیگر می‌گوید تا پازل من را حل نکنی، اصلا پای خود را وارد این دهکده نگذار، زن و شوهری دعوای‌شان شده است و باید پازل حل کنید! یا حتی برای بالا رفتن از چند پله و دیدن همسر مالک دهکده باید پازل حل کنید. نمی‌توان به این مورد ایراد بزرگی گرفت، هر چه که باشد این بازی پازل است و سازندگانش برای هر دلیلی، یک پازل جلوی بازیکن می‌گذارند. اما زمانی اوضاع خسته کننده می‌شود که گاها دیالوگ‌ها طولانی می‌شوند که قرار هم نیست در حل پازل‌ها کمکی به شما کنند. هرچند این دیالوگ‌ها گاها از شخصیت و ذات هر یک از کاراکترها پرده برمی‌دارند که در انتهای بازی به اهداف خوب یا پلید آن‌ها پی خواهید برد. در این مواقع که به گشت و گذار در محیط و صحبت با کاراکترها می‌پردازید، بازی حالتی دو بعدی و اشاره کلیک پیدا می‌کند تا در محیط بگردید، آیتم‌های مخفی پیدا کنید و با شخصیت‌ها صحبت کنید.

اما خود پازل‌ها، بهترین بخش بازی هستند. قبل از هر چیز، قبل از این که بازی را خریداری کنید، بهتر است خاطر‌نشان کنم که برای حل تک تک معماهای بازی به دانش زبان انگلیسی نیاز دارید. اگر زبان انگلیسی شما قوی نیست، در پیشبرد مراحل بازی شدیدا به مشکل خواهید خورد. اما در عین حال بازی می‌تواند یک کلاس زبان عالی برای افراد مبتدی و متوسط در زبان انگلیسی باشد. معماها شامل پازل‌های هوش، ریاضی، هندسه، حرکت دادن و جا به جایی برخی اجسام و بسیاری دیگر می‌شوند. هر کدام از آن‌ها دارای سطح خاص خود هستند. اما از آسان گرفته تا سخت، باید تک تک توضیحات را بخوانید و به جزئیات هر پازل دقت کنید؛ شاید حتی سخت‌ترین پازل‌ها نیز با کمی توجه و تمرکز در توضیحات، به راحتی حل شوند. مثل هر بازی پازل دیگر، می‌توانید از راهنما یا همان Hint استفاده کنید، اما راهنمای این بازی کمی جالب‌تر از بازی‌های پازل ساده است. راهنما بازی قرار نیست شما را مستقیما به جواب برسانند. سه مرحله راهنما وجود دارد که به ترتیب با راهنمایی‌های خود، شما را به جواب می‌رسانند. Professor Layton and the Curious Village پازل‌هایی دارد که پشت آن‌ها فکر شده تا شما را به فکر فرو ببرد. این مورد برای یک بازی پازل کافی است تا آن را در میان بهترین‌های هم سبک‌های خود قرار دهیم.

البته بازی فقط به پازل‌ها خلاصه نمی‌شود. در مقاطعی از بازی، داستان این اجازه را به بازیکن می‌دهد تا با همان سبک اشاره و کلیک خود در محیط گشت بزنید. در محیط بازی حتی یک سری آیتم وجود دارند که در پیشبرد مراحل به کمک‌تان می‌آیند. مثل سکه‌هایی که به عنوان راهنما در انجام پازل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتی برخی از خود پازل‌ها هم در این محیط‌ها مخفی هستند. خانه‌ها یا مغازه‌هایی وجود دارد که با رفتن به داخل آن‌ها و صحبت با کاراکترهایی که آن‌جا هستند، به پازل‌های مخفی دسترسی پیدا می‌کنید. کاراکترها هم تعدادشان کم نیست. بیش از ۳۵ کاراکتر که هر کدام یک یا چند پازل در آستین دارند و هر کدام دیالوگ‌هایی منحصر به فردی را با شما به اشتراک می‌گذارند، از جمله دیگر نکات خوب بازی هستند. یک سری آیتم جمع‌آوری هم وجود دارند که با پیدا کردن آن‌ها جایزه‌های ویژه‌ای خواهید گرفت. وسایلی به نام Gizmos، تکه‌هایی از یک نقاشی و حتی وسایلی برای اتاق خواب‌های دو کاراکتر، از جمله این آیتم‌ها هستند که فقط در طول بازی، با گشت و گذار و صحبت با کاراکترها به دست می‌آیند.